Results for Tag: Early (13)
Covid 19   එන්නත සහ ගර්භණී බව. ඔබේ ගැටළු වලට පිළිතුරු
Covid 19 ප්‍රතිශක්තිකරන එන්නත ලබා ගැනීම සුදුසුයද යන්න දරු ඵල අපේක්ෂාවෙන් සිටින් කාන්තාවන් බොහෝදෙනෙක් මේ දිනවල අසන ගැටළුවක්. දැනට භාවිතය සඳහා නිර්දේශිත එන්නත් වර්ග කිහිපයක්ම තිබෙන අතර ඉන් කිසිවක් මේලිපිය ලියන අවස්තාව වෙන තෙක් ගර්භණී මවුවරු යොදා ගෙන සායනික පරීක්ෂණ සිදු කර නැහැ. නමුත් සමහර රටවල දැනටමත් කොරෝනා වෛරසය ආසාදනය වීමට අධි අවදානමක් ඇති ගර්භණී මව්වරුන් 90000කට අධික පිරිසකට මෙම එන්නත් ලබා දී ඇති අතර එන්නත් වල ආරක්ෂිත බව එමගින් තහවුරු වී තිබෙනව. මීට සමාන එන්නත් දැනටමත් ගර්භනී මවුවරුන්ට ලබා දෙන නිසා මේ එන්නත මගින් මවට හෝ දරුවාට අහිතකර බලපෑමක් වීමට ඇති අවදානම ඉතා අඩුයි. එම නිසා දැන් කොවිඩ් එන්නත ගර්භණී මවු වරුන්ට සඳහා භාවිතා කිරීමට නිර්දේශ කරනව. ඒ වගේම ගැබ් ගැනීමට අපේක්ෂා කරන කාන්තාවන් එන්නත ලබා ගැනීමට පෙර ගර්භණී දැයි පරීක්ෂා කිරීම අවශ්‍ය නැහැ. ශ්‍රී ලංකා ප්‍රසව හා නාරිවේද විශේෂඥ වෛද්‍ය වරුන්ගේ විද්‍යායතනය 2021.05.06 දින ගර්භණී මව්වරුන් සියළුම දෙනා එන්නත් කිරීම නිර්දේශ කරනු ලැබූ අතර එමගින් ඉදිරියේදී ගර්භණී සමයේ කොවිඩ් ආසාදනය නිසා ඇතිවිය හැකි සංකූලතා සහ මාතෘ මරණ වලක්වා ගැනීමට හැකියාව ලැබේවි. දරු ඵල අපේක්ෂාවෙන් සිටින බොහෝ කාන්තාවන් මෙම එන්නට ලබා ගැනීමට පෙර අපෙන් විමසන්නෙ ඉදිරියේදී ගැබ් ගැනීමක් ඇති වුව හොත් එන්නත මගින් එයට කිසියම් බලපෑමක් ඇතිවිය හැකිද යන ගැටළුවයි. මෙම එන්නත නිසා ගබ්සා වීමක් හෝ කලලයට හානි වීමක් සිදු වෙන බවට කිසිම සාක්ෂියක් නැහැ. ඒ නිසා දරු ඵල අපේක්ෂාවෙන් සිටින ඔබට කිසිම ගැටළුවකින් තොර මෙම එන්නත ලබා ගන්න පුළුවන්. ඒ වගේම එන්නත ලබා ගන්නා අවස්තාව වන විටත් ඔබ නොදැනුවත්ව ගැබ් ගෙන සිටි අවස්තාවක වුවත් එන්නත නිසා කලලයට හානියක් වෙන්නෙ නැහැ. දරුඵල ප්‍රමාද වීමට ප්‍රතිකාර ලෙස ඩිම්බ මෝරන ඖෂධ ලබා ගැනීම හෝ IUI/ IVF වැනි ප්‍රතිකාර සිදු කිරීම එන්නත් කරනය නිසා ප්‍රමාද කිරීමට අවශ්‍ය නැහැ. ඔබ Covid 19 එන්නත ලබා ගන්නා අතර තුර, ඔබ කලින් සැලසුම් කර ඇති පරිදි කිසිදු ගැටළුවකින් තොරව මෙම ප්‍රතිකාර සිදු කරන්න පුළුවන්. ..
ගැබ් ගැනීමට පෙර අනිවාර්යයෙන් ෆෝලික් ඇසිඩ් ලබා ගත යුතු ඇයි?
මොනවද මේ ෆෝලික් ඇසිඩ් කියන්නෙ? ෆෝලික් ඇසිඩ් ගැනීමෙන් ගැබ් ගැනීමේ සම්භාවිතාව වැඩි වෙනවද? ෆෝලික් ඇසිඩ් කොපමණ ප්‍රමාණයක් ගන්න අවශ්‍යද? ෆෝලික් ඇසිඩ් ගැනීම ආරම්භ කල යුතු වෙන්නෙ කුමන කාලයක සිටද? මේ වගේ ගැටළු රැසක් අප වෙබ් අඩවිය වෙත නිතරම යොමු වන නිසා මේ ලිපිය ඒ වෙනුවෙන් වෙන් කරනව. ෆෝලික් ඇසිඩ් (Folic acid/ Vitamin B9) කියල කියන්නෙ අපේ ආහාර මගින් ලබා ගත යුතු විටමිනයක්. ගැබ් ගැනීමට අපේක්ෂා කරන කාන්තාවක් සාමාන්‍යයෙන් දිනකට අඩුම වශයෙන් ෆෝලික් ඇසිඩ් මයික්‍රො ග්‍රෑම් 400ක පමණ ප්‍රමාණයක් ලබා ගත යුතු වෙනව. කොළ පැහැති එළවළු වර්ග, පලා වර්ග, දොඩම්, කජු, බෝංචි කඩල වැනි ඇට වර්ග සහ කුකුළු මස් වැනි ආහාර වල සාමාන්‍යයෙන් ෆෝලික් අම්ලය අඩංගු වන නමුත් අප එදිනෙදා ආහාරයට ගන්නා සාමාන්‍ය ආහාර වේලක මෙතරම් විශාල ෆෝලික් ඇසිඩ් ප්‍රමාණයක් අඩංගු වෙන්නෙ නැහැ. ඒ නිසා ගැබ් ගැනීමට අපේක්ෂා වෙන් සිටින සෑම කාන්තාවකටම ෆෝලික් අම්ලය ආහාර වලට අමතරව ලබා ගැනීමට නිර්දේශ කරනව. ෆෝලික් අම්ලය අපේ සිරුරේ බොහෝ ක්‍රියාකාරිත්වයන්ට වැදගත් විටමිනයක්. අප ශරීරයේ බොහෝ සෛල වල වර්ධනය සහ සාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරිත්වය පවත්වා ගැනීමට ෆෝලික් ඇසිඩ් වැදගත් වෙනව. මේ අතර රතු රුධිරාණු නිෂ්පාදනය වැදගත් කර්තව්‍යයක්. සිරුරේ ෆෝලික් අම්ල ප්‍රමාණය අඩු වුවහොත් නිරක්තිය වැනි සංකූලතා පවා ඇතිවෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම දරු පිළිසිඳ ගැනීමක් සිදුවන කාලයේ සිරුරේ ෆෝලික් අම්ල ඌණතාවය පැවතුණ හොත්, එය දරුගැබට බලපානව. ඒ නිසා දරුවාට ස්නායු පද්ධතිය ආශ්‍රිත දරුණු සංකූලතා ඇතිවෙන්න පුළුවන්.  Anencephaly සහ Neural tube defects කියන්නෙ මෙවැනි දරුණු සංකූලතවයන් දෙකක්. Anencephaly ලෙස හඳුන්වන්නෙ හිස්කබල සහ මොලය වර්ධනය නොවන දරුවන්. එවැනි දරුවෙකුට ජීවත් වීමට අවස්ථාවක් ලැබෙන්නෙ නැහැ. ස්නායු පද්ධතියේ කොටස් හිසේ පිටුපසින් සහ කොඳු ඇට පෙල ආශ්‍රිත පෙදෙසෙන් පිටතට පැමිණිය හැකි තත්වයන් (Neural tube defects) මේ නිසා ඇතිවෙන තවත් සංකූලතාවයක්. මෙම සංකූලතාවයන් ඇතිවීම නියමිත මාත්‍රාවෙන් ෆෝලික් ඇසිඩ් ලබා ගැනීම මගින් වලක්වා ගන්න පුළුවන්.  ඒ සඳහා ගැබ් ගැනීමට අපේක්ෂාවෙන් සිටින සෑම කාන්තාවක්ම දිනපතා ෆෝලික් අම්ලය අමතරව ගැනීම කල යුතුයි. කාන්තාවක් ගැබ් ගැනීමට පෙර සිටම ෆෝලික් අම්ලය ලබා ගැනීම ආරම්භ කල යුතුයි. එයට හේතුව වෙන්නෙ දරුවා පිළිසිඳ ගන්නා අවස්ථාවේ සිටම නිරෝගී වර්ධනයට ෆෝලික් ඇසිඩ් වැදගත් වන නිසයි. අප නිර්දේශ කරන්නෙ ගැබ් ගැනීමට අපේක්ෂා කරන සියළුම කාන්තාවන් ඊට මාස තුනකට පෙර සිට ෆෝලික් ඇසිඩ් මිලි ග්‍රෑම් 1 ක පෙත්තක් බැගින් දිනකට වරක් ලබා ගන්නා ලෙසයි. මෙය ලබා ගැනීමට විශේෂ වේලාවක් නැහැ. ඔබට පහසු පරිදි උදේ හෝ රාත්‍රි කාලයේ හෝ ලබා ගත හැකියි. දැනට වෛද්‍ය නිර්දේශයකින් තොරව වුවත් ඔබට ඖෂධ හලකින් ෆෝලික් ඇසිඩ් පෙති මිලදී ගැනීමට පුළුවන්.  සමහර කාන්තාවන්ට ෆෝලික් ඇසිඩ් මිලි ග්‍රෑම් 1ක් ප්‍රමාණවත් නැහැ. වෛද්‍ය වරුන් මිලිග්‍රෑම් 5ක ෆෝලික් ඇසිඩ් පෙති ලබා ගැනීමට නිර්දේශ කරන විශේෂ අවස්තා ලෙස අධික තරබාරු කාන්තාවන්, දියවැඩියා රෝගයෙන් පෙලෙන කාන්තාවන්, අපස්මාරය සඳහා ප්‍රතිකාර ලබා ගන්නා කාන්තාවන්, කලින් වැනි සංකූලතා ඇති දරුවකු බිහි කල කාන්තාවන්, හැඳින්විය හැකියි.ෆෝලික් ඇසිඩ් මදසරු බවට ලබා දෙන ප්‍රතිකාරයක් නොවෙයි. මෙම ඖෂධය ලබා දෙන්නෙ ඉහත සඳහන් කල සංකූලතාවයන් සහිත දරුවන් බිහි වීම වළක්වා ගැනීමටයි. ඔබට ගැබ් ගැනීමට ප්‍රමාදබව හැඟේ නම් ඒ පිළිබඳ පරීක්ෂණ සහ සුදුසු පරිදි ප්‍රතිකාර කිරීම අවශ්‍ය වෙනව. ෆෝලික් ඇසිඩ් කියන්නෙ අතුරු ආබාධ ඉතාමත් අඩු ඖෂධයක්. ඒ නිසා කිසිම ගැට‍ළුවක් නොමැතිව බොහෝ දෙනෙකුට මෙය ලබා ගත හැකියි. නමුත් කිසියම් හේතුවක් නිසා ඔබට ෆෝලික් ඇසිඩ් පෙති ගැනීමට අපහසු නම් ඒ පිළිබඳ ඔබේ වෛද්‍ය වරයා සමග සාකච්ඡා කරන්න. එවිට ඔබට වෙනස් ෆෝලික් ඇසිඩ් වර්ගයක් වන L Methylfolate පෙති ලබා ගත හැකියි. එයට මිලෙන් වැඩි වුවත්, සාමාන්‍ය ෆෝලික් අම්ලයට වඩා වේගයෙන් සිරුරට උරා ගන්නා අතර අතුරු ආබාධ අඩුයි.  ..
ගබ්සාවීමට හේතු (Causes for abortion)
මුත්‍රා පරීක්ෂාවක් මගින් තහවුරු කර ගත් සෑම ගැබ්ගැනීම් 8 කටම එකක් ගබ්සාවීමට ලක් වෙනව. මෙවැනි අත්දැකීමට මුහුණ දෙන බොහෝ දෙනෙක් අසන ගැට‍ළුවක් තමයි ඊට හේතුවෙන කාරණා මොනවාද යන්න. ගබ්සාවීම් වලින් වැඩි ප්‍රතිශතයක් සිදු වෙන්නෙ ගර්භණී සමයේ මුල් මාස තුන තුලයි. එවැනි ගබ්සාවන් ගැන වැඩි විස්තර වෙනත් ලිපියක් දැක්වෙනව. මුල් මාස තුනෙන් පසු සිදුවෙන ගබ්සාවන් එතරම් සුලබ නැහැ. ඒවා ගැනත් මීට පෙර අපි ලිපියක් පල කර තිබෙනව. අපි මේ ලිපිය වෙන් කරන්නෙ ගබ්සාවීම් වලට හේතුවෙන කරුණු ගැනයි.ඩිම්බයක් සහ ශුක්‍රාණුවක් එක්වීමෙන් ඇති වෙන යුක්තාණුව ගර්භාෂය තුල තැන්පත් වීමෙන් පසු කලලයක් ලෙස වර්ධනය වෙනව. මෙම ක්‍රියාවලිය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වෙන බොහෝ දේ තිබෙනව. ඉන් කිසියම් හෝ සාධකයක අඩුපාඩුවක් නිසා ගබ්සාවීමක් සිදු වෙන්න පුළුවන්. නිරෝගී දරුවෙකු වර්ධනය වීමට අවශ්‍ය වෙන ප්‍රධානතම කරුණක් තමයි දරුවාගේ ජාන සංයුතිය නිවැරදිව පිහිටා තිබීම. අපේ සිරුරේ සෑම සෛලයකම වර්ණදේහ 46 ක් තිබෙනව. මේවායින් 23 ක් පියාගෙනුත්  23 ක් මවගෙනුත් උරුම වෙන්නේ. මෙම වර්ණදේහ සංයුතියේ කිසියම් වෙනසක් ඇතිවුවොත් එම කලලයට සාමාන්‍ය නිරෝගී දරුවෙකු ලෙස වර්ධනය වීමට හැකියාවක් නැහැ. මෙවැනි අසාමාන්‍ය තත්වයන් තිබෙනව බොහෝ කලලයන් මුල් මාසය තුලදීම ඔබ ගැබ් ගැනීමක් සිදුවී ඇති බව දැන ගන්නටත් පෙර ගබ්සා වෙනව. ඉතිරිවෙන අසාමාන්‍ය කලලයන් තමයි මුල් මාස තුන තුල සිදුවෙන ගබ්සාවීම් වලින් වැඩි ප්‍රතිශතයකට හේතු වෙන්නෙ. ඊට අමතරව වෙනත් ජානමය සහ ශාරීරික අසාමාන්‍ය තත්වයන් ඇති කලලයනුත් මෙලෙස ගබ්සාවීමට ලක් වෙනව. එවැනි ගබ්සාවන් සිදුවන්නේ ස්වභාවිකව අසාමාන්‍ය දරුවන් ඇතිවීම වළක්වන ස්වභාවික වරණය ක්‍රියාවලිය ලෙසයි. වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වලින් හෝ වෙනත් කිසිම ක්‍රමයකින් මෙවැනි ගබ්සාවන් වළක්වා ගන්න හැකියාවක් නැහැ. දරුවාට කිසිම අසාමාන්‍ය තත්වයක් නොමැති විටත් ගබ්සාවෙන අවස්තා තිබෙනව. එ්වාට හේතු වෙන කරුණු නම්             1.      මවට ඇතිවෙන ආසාදන තත්වයන්. මවට වෛරස රෝග තත්වයක් ඇතිවීම සමහර විට ගබ්සාවීමට හේතු වෙනව. තද උණ, දරු ගැබට වෛරස ආසාදන වීම වැනි කරුණු මෙයට හේතු වෙන්න පුළුවන්. ගැබ් ගෙල හරහා ගර්භාෂයට විෂබීජ ඇතුල් වීම නිසා ගබ්සාවෙන අවස්ථා කලාතුරකින් දක්නට ලැබෙන අතර බොහෝ විට මෙවැනි ගබ්සාවීම සිදු වෙන්නෙ මුල් මාස තුනට පසුයි.             2.      මවගේ රෝග තත්වයන්. දියවැඩියාව, තයිරොයිඩ් හෝමෝන අසාමාන්‍ය තත්වයන් වැනි රෝග නිසි ලෙස පාලනය කර නොගත හොත් ඒ නිසා ගබ්සා වීමට අවදානමක් තිබෙනව.              3.      ගර්භණී සමයේ මවගේ සිරුරේ හෝමෝන මට්ටම් නිසි පරිදි නොපැවතීම ගර්භාෂය ගර්භණී තත්වයෙන් පවත්වා ගැනීමට ප්‍රොජෙස්ටරෝන් හෝමෝනය දායක වේ. ගර්භණී සමයේ මෙම හෝමෝනය නියමිත ප්‍රමාණයට නිපදවෙන්නෙ නැතිනම් ඒ නිසා ගබ්සා වීමට ඉඩ තිබෙනව. එය වළක්වා ගන්න සමහර විට වෛද්‍යවරු ප්‍රොජෙස්ටරෝන් පෙති හෝ නික්ෂේපණ නිර්දේශ කරන අවස්තා තිබෙනව. මුල් සති කිහිපය තුල වැදෑමහෙන් නිපදවෙන HCG හෝමෝනය දරු ගැබ ආරක්ෂිතව තබා ගන්න අවශ්‍යයි. ඒ නිසා මෙම හෝමෝන ප්‍රමාණය අඩු වීමත් ගබ්සා වීමට බලපාන්න පුළුවන්.                4.      මවගේ රුධිර කැටි ගැසීම වැඩි වෙන රෝග තත්වයන්. දරු ගැබට පෝෂණය ලැබෙන්නේ, වැදෑමහ තුලට ගමන් කරන මවගේ රුධිරයෙන්. එම රුධිරය ඝනකම් වැඩිනම් වැදෑමහේ සියුම් රුධිර නාල අවහිර වී ඊට සපයන රුධිර ප්‍රමාණය අඩු වෙනව. එවිට ගබ්සා වීමට ඉඩ කඩ වැඩියි. එවැනි රෝග තත්වයක් ඇති විට රුධිර කැටි ගැසීම අඩු කරන්න ඇස්පිරින්, හෙපරින් වැනි ඖෂධ ලබා දීමෙන් ගබ්සා වීමේ අවදානම අඩු කර ගන්න හැකියාව තිබෙනව.                 5.      මවගේ ගර්භාෂයේ අසාමාන්‍යතා. ගර්භාෂයේ ඇතුළත බිත්තියට නෙරා තිබෙන ෆයිබ්‍රොයිඩ් ගෙඩි, ගර්භාෂය මැදින් දෙකට බෙදෙන පරිදි බිත්තියක් (uterine septum) පැවතීම වැනි කරුණු නිසා ගබ්සාවන් ඇති වෙන්න පුළුවන්. මෙවැනි රෝග තත්වයන් හිස්ටරොස්කොපි (hysteroscopy) සැත්කමක් මගින් නිවැරදි කිරීමෙන් නැවත එවැනි ගබ්සාවක් සිදුවීම වළක්වා ගන්න පුළුවන්.                  6.      යෝනි මාර්ගය තුල ඇති ආසාදන තත්වයන් Bacterial vaginosis වැනි ආසාදන තත්වයන් සඳහා නිසි ප්‍රතිකාර සිදු නොකල හොත් එමගිනුත් ගැබ් ගෙල හරහා විෂබීජ ඇතුළු වීමට අවදානම වැඩි වෙනව.       ඉහත හේතු වලින් බොහොමයක්ම නැවත නැවත ගබ්සාවීමට බලපාන්නෙ නැහැ. ඒ නිසා එක් ගබ්සාවීමක් සිදුවූ පමණින් නැවත වරක් එසේ වේයැයි බිය වීමට හේතුවක් නැහැ. මුල් මාස කිහිපයෙන් පසු සිදුවෙන ගබ්සාවන් පිළිබඳ වැඩි විස්තර තවත් ලිපියක සඳහන් වෙනව.       ..
පලමු ත්‍රෛමාසිකයෙන් පසු සිදු වෙන ගබ්සාවන්.
පුංචි පැටියෙක් කුසට වැඩි බව දැනගත් පසු මවටත් පියාටත් ඇතිවන සතුට කොයි තරම්දැයි වචනයෙන් කිව නොහැක.. ඒත්... අවාසනාවකට පැටියා ඉපදෙන්න කලින් ගබ්සාවක් වීමෙන් අහිමි වීම ඉතා වේදනාකාරී අත්දැකීමක්. මීට පෙර ගබ්සාව පිළිබඳව ලිපි කිහිපයකින් ම අපි ඔබව දැනුවත් කළෙමු. මෙම ලිපියෙන් ඔබ දැනුවත් කරන්නට සූදානම් වන්නේ පළමු ත්‍රෛයිමාසිකයෙන් පසු සිදු වන ගබ්සාවීම පිළිබඳවයි. ගර්භණී සමය අපි ත්‍රෛයිමාසික තුනකට බෙදා දැක්විය හැකිය. ඒ මෙසේය සති 1 සිට සති 12 දක්වා පළමු ත්‍රෛයිමාසිකය සති 13 සිට සති 28 දෙවන ත්‍රෛයිමාසිකය සති 29 සිට 36 දක්වා තුන්වන ත්‍රෛයිමාසිකය සාමාන්‍යයෙන් පළමු ත්‍රෛයිමාසිකය තුල ගබ්සාවක් සිදුවීමේ වැඩි ඉඩ කඩක් හා අවදානමක් ඇත. එහෙත් දෙවන හා තෙවන ත්‍රෛයිමාසිකයන් වලදී ගබ්සාවීමේ අවදානම අවම වන අතර එසේ සිදුවන්නේද කලාතුරකින්. පළමු ත්‍රෛයිමාසිකයෙන් පසු ගබ්සාවක් සිදුවන්නේ ඇයි?මේ සඳහා කාරණා කිහිපයක්ම බලපෑ හැකියි. 1 - දරු ගැබ යම් අසාමාන්‍යතාවක් සමග වැඩෙන අවස්ථාවක. කළලයේ ජාන එසේත් නැත්නම් දේහ ලක්ෂණ පාරම්පරිකව ගෙන යන වර්ණ දේහ වල ඇති වන යම් යම් විකෘතිතාවයන් හේතු කොටගෙන ගබ්සාවක් සිදුවිය හැකිය. ඒ අනුව මවගේ කුසෙහි උපතින්ම දරුවකු ජානමය ගැටලූ සහිතව වර්ධනය වන විට ඇති වන ශාරීරික අඩු පාඩු හේතු කොට ගෙන තව දුරටත් දරුවාට ජීවත්වීම අපහසු බැවින් දරුවා කුස තුලදීම මියයන්නට හෝ ඉපදී දින කිහිපයකට පසුව මිය යාහැකිය. මෙය ස්වභාවිකවම සිදු වන ක්‍රියාදාමයකි. 2 - දරු ගැබෙහි ඇති වන යම් රෝග තත්ත්වයන් නිසා දරුවාගේ හෘදය වස්තුව, මොළය, සුසුම්නාව හා ස්නායු පද්ධතිය නිසියාකාරව වර්ධනය නොවීම නිසා ගබ්සා විය හැකිය. සමහර විට මෙම තත්ත්වය ෆෝලික් ඇසිඞ් හා විටමින් නිසියාකාරව නොගැනීම නිසා සිදු විය හැකිය. 3 - මවගේ ගර්භාෂයේ යම් අසාමාන්‍යතාවයක් නිසා සාමාන්‍යයෙන් මිනිසුන්ට ඇත්තේ එක් ගර්භාෂයක් පමණි. එහෙත් ඇතැම් අවස්ථාවක මවගේ ගර්භාෂය දෙකට බෙදීමකට ලක්ව හෝ වෙනයම් අසාමන්‍ය තත්ත්වයක් සහිතව පිහිටා ඇති අවස්ථාවක දරුවාගේ වර්ධනය එය බාධාවක් වන නිසා දරුවා නීරෝගීව වැඞීම අඩාල වී ගබ්සා විය හැකිය. 4 - ගර්භාෂයේ ඇති වන ෆයිබ්‍රොයිඞ් ගෙඩි නිසා ෆයිබ්‍රොයිඞ් ගෙඩි ති‍බෙන කාන්තාවක් ගැබ් ගත් පසු අසාමාන්‍ය ලෙස ෆයිබ්‍රෙයිඞ් ගෙඩි ගර්භාෂය තුලට නෙරා ඒමෙන් දරුවාගේ වර්ධනයට බාධාවක් වී දරුවාගේ වැඩීම අඩාල වී ගබ්සා විය හැකිය. නමුත් කළලයට බාධාවක් නොවන ලෙස ෆයිබ්‍රොයිඞ් ගෙඩි ඇත්නම් ගබ්සා වීමක් සිදුනොවේ. 5 - මවගේ ගැබ් ගෙලෙහි ඇති අසාමාන්‍යතාවයක් නිසා. ගැබ් ගෙල යනු ගර්භාෂය යෝනීමාර්ගයට විවර වන ස්ථානයයි. දරු ගැබ වර්ධනය වන විට දරා ගත හැකිවන්නේ ගැබ් ගෙල ශක්තිමත්ව තිබුණහොත්ය. යම් හෙයකින් ගැබ් ගෙල ඉතා කුඩා හෝ දුර්වල නම් කළලය පිටතට පැමිණීම නිසා ගබ්සාවීමේ අවදානමක් ඇත. 6 - මව රුධිරය ඉක්මණින් කැටි ගැසීමේ රෝගයකින් පෙලීම. රුධිරය කැටි ගැසීම නිසා ගර්භාෂය හා වැදෑමහ අතර රුධිරය කැටි ගැසීම නිසා කළලය පෝෂණයට බාධාවක් වේ. කළලයේ වර්ධනයට බාධාවක් වන හෙයින් ගබ්සාවක් සිදු විය හැකිය. 7 - කළලවාරික තරලයට විෂ බීජයක් ඇතුල්වීම නිසා සාමාන්‍ය ලෙස පවසන පරිදි වෝටර් බෑගය බීදී යාමෙන් ගර්භාෂය තුලට විෂ බීජ ඇතුල්වීමේ අවදානමක් ඇත යම් හෙයකි වෝටර් බෑගය බිඳී විෂබීජ ඇතුල්වීම නිසා ගබ්සාවීමට අවදානමක් ඇත.පළමු ත්‍රෛයිමාසිකයන්ට පසුව ඇති වන ගබ්සාවක පූර්ව ලක්ෂණ සාමාන්‍යයෙන් නීරෝගී මවකට සති 13ත් 28ත් අතර උදරයේ වේදනාවක් ඇති නොවේ. එනිසා අසාමාන්‍ය ලෙස උදරයේ වේදනාවත් සමග යෝනී මාර්ගයෙන් රුධිරය පිටවීමක් සිදු වුවහොත් වහාම ඔබේ ප‍්‍රසව හා නාරි වෛද්‍යවරයා වෙත දන්වා සිටිය යුතුය. විෂබීජයක් ආසාදනය වූ අවස්ථාවක නම් මවට තද උණ ඇති වීම, යෝනී මාර්ගයෙන් ශ‍්‍රාවයක් පිටවීම වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇතිවේ. මෙවැනි ගබ්සා වීම් වලක්වා ගත හැකිද? දරු ගැබ යම් අසාමාන්‍යතාවක් සමග වැඩෙන අවස්ථාවක එවැනි ගබ්සාවක් වලක්වාලීමට හැකියාවක් නැත. එය කලින් දැක්වූවා සේම ස්වභාව ධර්මයේ නියමට අනුව සිදුවන්නකි. කෙසේ වෙතත් ඇතැම් දරුවන් බොහෝ අඩු පාඩු සහිතව උපත ලබා කෙටි කලක් හෝ දීර්ඝ කාලයක් ජීවත් වන අවස්ථා ද ඇත. දරු ගැබෙහි අසාමාන්‍යතායක් නොමැති අවස්ථාවක ගබ්සා වීම වලක්විය හැකි ප්‍රතිකාර ක්‍රම තිබේ. ගර්භාෂය තුල ඇති කළලය පිටතට ඒම වලක්වා ලමින් අගුලූ දැමූ දොරටුවක් සේ කියා කරන්නේ ගැබ් ගෙලය. ප‍්‍රසූතිය සිදු වන විට ගැබ් ගෙල අගුලූ හැර සෙමෙන් සෙමෙන් විස්තාරණය වේ. ගැබ්ගෙල දුර්වලතාවයක් ඇති බව කල් ඇතිව දැන ගැනීමෙන් ගැබ් ගෙලට මැහුම් දැමීමෙන් අනවශ්‍ය ලෙස ගැබ් ගෙල විවිර වීම වලක්වා ගබ්සා වීම වැලැක්වීමට පුළුවන්. මෙය සාමාන්‍යයෙන් සිදු කරන්නෙ යෝනි මාර්ගය හරහායි. නමුත් එවැනි මැහුම් අසාර්ථක වෙන අවස්තාවලදී ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට ගැබ්ගෙලේ ඉහල කොටසට මැහුමක් දැමීමට දැන් නවීන තාක්ෂණ පහසුකම් ඇත. මව රුධිරය ඉක්මණින් කැටි ගැසීමේ රෝගයකින් පෙලෙන විට ඒ සඳහා ඇස්ප‍්‍රීන් වැනි ඖෂධ සහ වෙනත් ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රම මගින් ගබ්සා වීමේ අවදානම අවම කර ගත හැකිය. කළලවාරික තරලයට විෂ බීජයක් ඇතුල්වී ඇති විට මව රෝහල් ගත කොට යම් යම් පරික්ෂණ වලට භාජනය කරමින් විෂබීජ ආසාදන වලක්වා ගැනීමට ප්‍රතිජීවක් ප‍තිජීවක ඖෂධ ලබා දෙයි. එසේම දරුවාගේ පෙනහඵ වර්ධනය කිරීමට ප‍්‍රතිකාර ලබා දීමත් සිදු කරයි. හැකිතාක් මවගේ කුස තුල දරුවාගේ වර්ධනය ඇති කිරීමට උත්සහ දරන නමුත් මවගේ ජීවිතයට යම් තර්ජනයක් එල්ල වී ඇති අවස්ථාවකදී දරුවා කොපමණ වර්ධනය වී තිබේ දැයි පිළිබඳව එතරම් සැලකිල්ලක් නොදක්වා කලලය මවගෙන් ඉවත් කරන අවස්ථාද ඇත. මෙය Chorioamnionitis ලෙස හැඳින්වෙන අතර මෙවන් අවස්ථා ඇති වන්නේ ඉතාම කලාතුරකිනි. සටහන දිශාන්ති වෙදගේ..
ගර්භණී මවකට වමනය සහ ඕක්කාරය ඇතිවීම
ගර්භණී මව්වරුන්ගෙන් සියයට 70 කට පමණ මුල් මාස කිහිපය තුල වමනය සහ ඕක්කාරය ඇතිවීම සාමාන්‍යයෙන් සිදු වෙනව. ඒ නිසා අතීතයේ දී මෙය ගර්භණී බව හඳුනා ගන්න රෝග ලක්ෂණයක් ලෙස සලකනු ලැබුව. මේ නිසා මවට අපහසුතාවයක් ඇති වෙන නමුත් බොහෝ විට දරු ගැබට කිසිම හානියක් වෙන්නෙ නැහැ. වමනය ඕක්කාරය ඇතිවීම නිරෝගී ගර්භණී භාවයක ලක්ෂණයක් ලෙස පවතින මතය තරමක් දුරට සත්‍යයක්. මෙම රෝග ලක්ෂණ ඇති මවකට ගබ්සාවක් සිදු වීමට ඇති අවදානම තරමක් අඩු බව පරීක්ෂණ මගින් සොයා ගෙන තිබෙනව. ඕක්කාරය සහ වමනය ඇතිවෙන ආකාරය හරියටම පැහැදිලි නැහැ. නමුත් වැදෑමහ මගින් නිපදවන Human Chorionic Gonadotropin (hCG) නම් හෝමෝනය මෙයට හේතුව ලෙස සලකනව. මෙම හෝමෝන මට්ටම වැඩි වෙන නිවුන් දරුවන්, Molar pregnancy වැනි තත්වයන් අති විට වමනය සහ ඕක්කාරය සාමාන්‍ය ගර්භණී මවකට වඩා වැඩියෙන් දක්නට ලැබෙනව. ගර්භණී මවකට මුල්වරට සති 8දී පමණ වමනය ඕක්කාරය ඇති වෙන්න පුළුවන්.  සාමාන්‍යයෙන් දරු ගැබට සති 16 -18 පමණ කාලය වන විට මෙම රෝග ලක්ෂණ නැතිව යනව. කෙසේ වෙතත් සති 12කට පසු පලමු වරට මෙවැනි රෝග ලක්ෂණයක් ඇති වීම සාමාන්‍ය නැහැ. එසේ වුවහොත් එය වෙනත් රෝගයක ලක්ෂණයක් දැයි පරීක්ෂා කර බැලීම අවශ්‍ය වෙනව. මේ තත්වය නිසා බොහෝ විට දරු ගැබට කිසිම හානියක් වෙන්නෙ නැහැ. නමුත් වමනය ඉතා දරුණු ලෙස පවතින Hyperemesis Gravidarum නම් රෝග තත්වය නිසි ලෙස පාලනය නොකල හොත් ඉන් දරු ගැබට යම් බලපෑමක් වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා වමනය නතර නොවන අවස්තා වලදී රෝහල් ගතව ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම අවශ්‍ය වෙනව. මෙවැනි අවස්තාවක මවට සාමාන්‍ය ආහාර ගැනීම අපහසු වෙන අතර අධික වමනය සමග පහත රෝග ලක්ෂණ ඇතිවේනම් රෝහලකට ගොස් පරීක්ෂා කරවා ගැනීම අවශ්‍යයි. මුත්‍රා වල වර්ණය තද පැහැ වීම හෝ පිටවන මුත්‍රා ප්‍රමාණය ඉතා අඩු වීම. වමනය සමග ලේ පිටවීම උදරයේ අධික වේදනාවක් ඇති වීම. උණ. නැවත නැවත නතර නොවී වමනය කිරීම. ක්ලාන්ත ගතිය. ගර්භණී කාලයේ ඕක්කාරය දැනීම සහ ඉඳ හිට වමනය අති වීම ඉතාමත් බහුල තත්වයක්. ඒ සඳහා කිසිම ප්‍රතිකාරයක් අවශ්‍ය වෙන්නෙ නැහැ. නමුත් ඔබේ එදිනෙදා කටයුතු වලට බාධා වෙන පරිදි රෝග ලක්ෂණ පවතී නම් මේ සඳහා වෛද්‍ය වරයෙකු හමුවී ප්‍රතිකාර ලබා ගන්න පුළුවන්. දරු ගැබට කිසිම හානියක් නොවන පරිදි මෙම රෝග ලක්ෂණ වලින් සහනය ලබන්න පුළුවන් ඖෂධ ප්‍රතිකාර තිබෙනව. ප්‍රතිකාර වලට අමතරව මෙම රෝග ලක්ෂණ ඇති වීමට හේතු වෙන සාධක (උදා. සමහර ආහාර වල සුවඳ) වලින් ඈත්ව සිටීම, මානසික ආතතියෙන් මිදීම වැනි දේ  රෝග ලක්ෂණ පාලනය සඳහා වැදගත් වෙනව. මෙම කාලය තුල ඔබට සාමාන්‍ය ලෙස ආහාර ගැනීම අපහසු වෙන්න පුළුවන්. එය සාමාන්‍ය තත්වයක්. ඉන් ඔබට හෝ දරුවාට කිසිම හානියක් වෙන්නෙ නැහැ. ඔබට පුළුවන් පරිදි සැහැල්ලු ආහාරයක් ගෙන රෝග ලක්ෂණ පහව යන තෙක් සිටීම සුදුසුයි...